„To jest miejsce, które znamy jako królestwo śmiertelników. To jest nasz świat. Zastanówmy się chwilę nad tym stwierdzeniem. Nasz świat, w przeciwieństwie do wszystkich innych światów, został stworzony zarówno przez anioły, jak i demony”. - Deckard Cain

Mapa Sanktuarium
Sanktuarium (inaczej: Świat Śmiertelny, ang. Sanctuary, Mortal Realm) to świat w którym zamieszkują Nefalemowie i ich potomkowie - ludzie - jak również jest to główne miejsce akcji całej serii Diablo. Obszar ten miał być sferą neutralną, zamieszkałą przez anioły i demony, jednak wszystko spełzło na niczym w wyniku działań Najwyższych Złych oraz prób ich powstrzymania przez Radę Angiris. Wskutek tego miejsce stało się wielkim polem bitwy między siłami Niebios, a Piekieł o Kamień Świata, a później także i dusze śmiertelników.
Stworzone zostało przez renegatów z obu rodzajów, którym przewodzili porucznik archanioła Tyraela imieniem Inarius oraz Lilith, córka Władcy Nienawiści Mefista.
Historia[]
Osobny artykuł: Historia
Legendy Stworzenia[]

Obraz ukazujący stworzenie Nefalemów przez buntowników Niebios i Piekieł.
Jak głoszą prastare legendy Sanktuarium powstało jako efekt współpracy dwóch przywódców wojsk dwóch przeciwnych sobie stron. Pierwszą, to jest aniołami, kierował Inarius, drugą w formie demonów natomiast - Lilith. Obydwoje byli zmęczeni walką, w której powtarzały się stale te same bitwy, wobec czego postanowili wykraść rzecz, o którą toczył się cały Wieczny Konflikt: Kamień Świata. Posłużyli się nim, by następnie razem ze swoimi zwolennikami stworzyć świat pozostający schronieniem dla wszystkich zmęczonych walką i mogących żyć w pokoju. Tak oto narodziło się Sanktuarium.
Pozostający daleko od zasięgu spojrzeń swoich przywódców dezerterzy stworzyli świat mający stanowić azyl dla wszystkich znużonych walką. Celem świata było stworzenie nowej strony konfliktu, całkowicie odmiennej od Niebios i Piekieł, a jednocześnie pozostającej w neutralności oraz ścisłej tajemnicy. Anioły i demony postanowiły nikomu nie ujawniać istnienia tego świata, tym bardziej gdy Ci zaczęli płodzić pierwsze mieszane potomstwo w postaci Nefalemów. Pierwszym z nich był syn Inariusa i Lilith. Otrzymał on imię Rathma i dał początek całej nowej rasie.
Nie na długo jednak Sanktuarium mogło cieszyć się spokojem. W końcu Najwyżsi Źli i Rada Angiris odkryli co się stało, decydując się ukarać dezerterów. Jednocześnie dostrzegli w Nefalemach szansę na uzyskanie olbrzymiej przewagi nad drugą stroną w Wiecznym Konflikcie. Tak więc poprzez ten świat walka przeniosła się na nowe obszary - nie tylko o Kamień Świata, lecz także o dusze mieszkańców. Renegaci jednak nie zostali zaatakowani przez żadną ze stron, gdyż doszło między nimi do rozłamu. Korzystając z zamieszania Niebiosa i Piekła ruszyły do walki po stronie swoich zbuntowanych pobratymców. Konflikt wynikł z odmienności poglądów. Inarius uważał bowiem, że Nefalemowie są zbyt potężni, a sami mogą jako wierni Królestwa Niebios raz na zawsze unicestwić Najwyższych Złych. Inaczej myślała Lilith, jaka zamierzała przejąć ich esencję, aby stać się nową wersją Anu i tym samym zniszczyć obie strony konfliktu, stając się żywą boginią swojego potomstwa.
Wojna Grzechu[]

Wojna Grzechu była przeniesieniem Wiecznego Konfliktu do Sanktuarium.
W wyniku podziału Wieczny Konflikt, którego częścią byli rodzice Nefalemów, zaczął powoli i nieubłaganie wdzierać się do Sanktuarium. W efekcie pojawiło się też potomstwo całkowicie skupione wokół jednego obozu. Pobratymcy Inariusa dali początek Inarim, zaś Lilit - Lilinom. Obie strony rozpoczęły waśń między sobą, w efekcie czego anioły, Nefalemowie będący zwolennikami Ojca Sanktuarium oraz dziedzice aniołów stawili czoła tym przychylnym Lilit i jej demonom. Konflikt ten, podczas którego Lilin i Inari walczyli między sobą, a także przeciwko siłom neutralnych, lojalnych pierwotnym założeniom przedstawicielom z Rathmą i jego braćmi na czele przeszedł do historii jako Czystka. Gdy kurz po niej opadł wszystkie anioły i demony zostały wyrżnięte, a Lilith została wygnana przez Inariusa do bezkresnej Otchłani, z której nie mogła wrócić. Jednocześnie rozpoczął on zmianę natury Kamienia Świata, aby z każdym kolejnym pokoleniem Nefalemowie rodzili się coraz słabsi.
Jednakże Czystka nie oznaczała końca istnienia sił wyższych w Sanktuarium. Lilith znalazła sposób, aby powrócić do tego świata. Dowiadując się o tym Inarius postanowił działać, jednocześnie planując budowę armii, jaka wspomogłaby Niebiosa w zniszczeniu Piekieł raz na zawsze. Jednocześnie o istnieniu ludzkości i Nefalemów dowiedziały się mroczne siły Najwyższych Złych. Szczególne zainteresowanie wzbudzili u najpotężniejszego z nich - Mefista. Około 1880 lat przed nastaniem kalendarza kedżystańskiego ludzie widzący w nim boga ujrzeli wkrótce dwóch pozostałych jego braci. W efekcie narodził się kult pod nazwą Świątyni Trójcy. Kiedy archanioł to odkrył powołał do życia 1820 lat przed wprowadzeniem Anno Kehjistani nową instytucję zwaną Katedrą Światła, przyjmując miano Proroka.
Obie strony od początku za sobą nie przepadały, w rezultacie czego wybuchł otwarty konflikt zwany Wojną Grzechu. W trakcie jego przebiegu Lilith jaka powróciła z Otchłani próbowała przywrócić istnienie Nefalemów, tworząc frakcję Edyremów. W tym samym czasie jednak Sanktuarium zainteresował się jeden z członków Rady Angiris, szukający swojego porucznika. Nazywał się Tyrael i patronował sprawiedliwości. Kiedy odkrył co zrobił Inarius zebrał armię lojalnych sobie aniołów i próbował usunąć demony z Sanktuarium oraz ukarać swojego niegdysiejszego adiutanta za bunt oraz samowolkę. Doszło tym samym do wojny na trzy fronty między Edyremami, Katedrą Inariusa, Niebosami pod wodzą Tyraela oraz siłami Piekieł kierowanymi przez Lucjona. W trakcie walk ostatecznie brat Lilit zginął, a farmer imieniem Uldyzjan ul-Diomed poświęcił się, aby go zabić i tym samym pokonać siły Niebios i Piekieł, a także zwodzącą go przez cały ten czas matkę Sanktuarium, a także rzucić na kolana ojca tegoż świata.
W efekcie wielkiej bitwy kończącej Wojnę Grzechu Rada Angiris i Mefisto zebrali się, by ustalić los Sanktuarium oraz renegatów. Ostatecznie postanowiono wymazać ludziom pamięć, aby wszyscy wierzyli, że konflikt był zwyczajną wojną religijną na tym świecie. Jednocześnie postanowiono, iż żadna ze stron się nie będzie w niego wtrącać, a ludzie zostaną pozostawieni swojemu losowi. W ramach umowy anioły zdecydowały się także przekazać Mefistu zbuntowanego Inariusa, jaki to stał się jego więźniem, skazany na wieczne katusze ze strony ojca Lilith, wygnanej zgodnie z warunkami raz na zawsze do Otchłani.
Horadrimowie kontra Mroczna Trójca[]
Klany magów i Akarat[]

Akarat i jego akolici.
Kiedy Wojna Grzechu dobiegła końca ludzkość zaczęła odbudowywać swoją cywilizację. Zrujnowany przez konflikt Kedżan został zmieniony w wielkie imperium Kedżystanu, z którego rozwinęła się większość ludzkich państw. Kierowani przez magokrację zajęli spore tereny wschodnich pustyń i rozpoczęli podbój terenów lasów na zachodzie oraz terenów wysokogórskich. Na czele państwa stały klany magów, wśród których jednak zaczęli się pojawiać również zwolennicy poszukiwania konsensusu z bardziej prymitywnymi ludami. W tym samym czasie Katedra i Świątynia zostały sprowadzone na dalszy plan, aż wreszcie się rozpadły. Pierwsza instytucja stała się celem walk w związku z ich fanatycznym podejściem do wiary. W przypadku drugiej natomiast odkryto ich powiązania z demonami, wzywaniem ich oraz składanie ofiar z ludzi. W rezultacie obie religie upadły, a druga stała się również obiektem polowań.
Wkrótce potem odkryto, że Vizjerei - jeden z magicznych klanów - parał się demonologią. To, co było zainteresowaniem kilku renegatów szybko stało się regularną częścią reszty frakcji, w rezultacie czego magiczne frakcje zaczęły walczyć między sobą. Wybuchły Wojny Klanów Magów, co doprowadziło do powrotu Świątyni, Katedry oraz kilku innych frakcji, jak również pojawienia się wielu innych. Aktywni byli także dotychczas działający w podziemiu Kapłani Rathmy, parający się nekromancją. Kolejną stroną konfliktu stali się nowo powstali druidzi. Początkowo walki polegały na skrytobójstwach i politycznych machinacjach, dopiero później nastała faza jawnych walk, kiedy to Vizjerei zaczęli sobie pomagać demonami, tak jak inne klany oraz frakcje magów innymi istotami.
W tych niespokojnych czasach jednak zjawiła się pewna osoba, która wiedziała, że era nienawiści musi dobiec końca. Wspomniany ów człowiek nazywał się Akarat i był synem emigrantki z Nahantu osiadłej w wyspiarskim państwie Xiansai.
Mrok nad Tristram[]
Wędrówka Mrocznego Wędrowca[]
Mroczny Wędrowiec, jakim stał się Aidan opętany przez Diablo, przyniósł kolejny okres niepokojów w Sanktuarium.
Czas Końca[]
Upadły Anioł[]

Maltael, dawny Aspekt Mądrości, usiłował zniszczyć Sanktuarium poprzez użycie Czarnego Kamienia Dusz do zabicia wszystkich demonów i ludzi.
Powrót rodziców[]

Powrót Lilith oznaczał nowy epizod Wiecznego Konfliktu w Sanktuarium.
Geografia[]
Akweny[]
- Bliźniacze Morza
- Zamarznięte Morze
Krainy[]
- Pustynia Aranoch
- Scosglen
- Hawezar
- Strzaskane Szczyty
- Suche Stepy
- Niecka Tabak
- Dżungla Bakuli
- Złe Ziemie
Wyspy[]
- Xiansai
- Skovos
- Bilefen
- Zimne
Państwa[]
Miasta[]
- Lut Gholein
- Tristram
- Kurast
- Travincal
- Alcarnus
- Xiansai
- Iwogród
- Kiowosad
- Tristram (dawniej)
- Harrogath
Wioski[]
- Nowisk
- Jeleśno
- Wortham
- Nowe Tristram
- Zhou
Ciekawostki[]
Gracze[]
- Fani serii stwierdzili, iż biorąc pod uwagę demoniczne inwazje oraz liczne bestie w zasadzie nie ma istoty jaka nie ma na celu zabicia człowieka.